The Grand Tour 4x4

1. Pagbati, ito ang ginawa naming higanteng tirador

2. para magpalipas oras habang may COVID.

3. Hindi ko alam kung ano'ng paggagamitan namin niyan,

4. pero baka mapakinabangan namin sa programang ito

5. na sasagot sa isang mahalagang tanong.

6. Ano'ng problema ng mga French?

7. Gusto kong linawin na gusto ko ang France.

8. Gaya ni Hammond.

9. Para kay May, mas mabilis na daanan lang 'yon

10. papuntang Italy.

11. Pero nagkakasundo kami sa isang bagay...

12. Medyo weirdo ang mga French.

13. Sa totoo lang, ang mundo ay mas nagiging konektado na.

14. Pare-pareho na ang kinakain natin

15. at ang mga sinusuot

16. at mga ginagawa.

17. Pwera na lang sa France.

18. Naiiba ang France.

19. Sa pwet sila naglalagay ng medisina.

20. At iligal kumain sa iyong mesa

21. habang nasa trabaho.

22. Kailangan mong kumain sa tamang lugar.

23. Sa mga paaralan, bawal ang tomato ketchup, pero bago mag-1980s,

24. pwedeng uminom ng alak

25. ang mga bata sa paaralan.

26. 'Di pwedeng magsara ng mga panaderya kung kailan nila gusto

27. dahil kailangan parating may croissant at baguette.

28. At kakaiba rin ang mga footballer na French.

29. 'Pag sumunod sa barko...

30. ang mga seagull,

31. dahil 'yon iniisip nila

32. na magtatapon iyon ng sardinas sa dagat.

33. At kung gusto mong sabihing "maswerte ako" sa French,

34. sasabihin mo, "Avoir le cul bordé de nouilles,"

35. na ang kahulugan ay "Puno ng pansit ang aking pwet."

36. Buti nagkasya kasama ng mga gamot.

37. Pero sa kalsada pinakakita ang kaibahan nila.

38. Dati pa weirdo ang mga kotse ng French.

39. Hindi niyon sinusunod ang pangkaraniwan.

40. At sa karagatan ng kawirduhan,

41. nabingwit ko ito...

42. Isang Citroën CX Safari.

43. Hindi 'to madaling mahanap, dahil karaniwan itong ginagawang tahanan,

44. pero sulit ang pagod ko dahil...

45. ito ang pinaka-French,

46. sa lahat ng kotseng French.

47. Tingnan n'yo ang mga indikador. Ito ang kontrol niyan.

48. Pero dahil malayo 'yon sa manibela,

49. hindi tumitigil ang pag-ilaw

50. matapos mong lumiko.

51. Tapos ito pang stereo, nakatayo sa pagitan ng mga upuan.

52. Ayos lang naman, pero...

53. Kung puno ang bibig mo

54. ng tinapay na may tsokolate habang nagmamaneho ka at may kaunting

55. malalaglag, syempre,

56. papasok 'yon sa cassette player,

57. kaya naman

58. masisira ang pakikinig mo sa isang kanta

59. ni Vanessa Paradis.

60. Para bang ang mga inhinyero ng Citroën

61. ay gumawa ng kabaligtaran ng kahit anong

62. ginagawa ng iba noong 1970s.

63. Kahit ang preno ay kakaiba dahil

64. para iyong switch, nakabukas ang preno,

65. o nakasara. Imposible itong

66. gamitin nang tama.

67. Mas madali pang gumaya kay George Michael kapag...

68. Nasa destinasyon ka na.

69. Ito ang pinili ko.

70. Isang Matra Murena.

71. Mula ito sa '80s. Isang mid-engine, dalawang-upuang sports car.

72. Pero... tatlo ang upuan.

73. Siguro para

74. may espasyo ang kabit ko

75. kung gusto niyang makisabay sa amin ng asawa ko.

76. At hindi rin ito sports car

77. dahil ang makina ay isang maliit na 1.6

78. na ang kaya lamang ibuga ay 88 horsepower.

79. Ang labo lang. Matra ang bumuo ng Exocet missile.

80. Ang bilis niyon. Samantalang ito...

81. ay napakabagal.

82. Tapos iyong pangalan pa.

83. Kahit saang sulok ng mundo, pinapangalanan ang kotse base

84. sa mga astig na hayop, gaya ng Jaguar, Mustang, o mga eksotikong pangalan,

85. gaya ng Khamsin o Scirocco.

86. Ang Matra, pinili nila ang Murena,

87. isang salitang Latin

88. na ang ibig sabihin ay "anak ng maralitang pamilya na mahilig sa igat."

89. "Nahanap na namin ang perpektong salita

90. "matapos magbasa ng diksyonaryo.

91. "Walang makakahula nito,

92. "napakawirdo niyon. Gamitin natin."

93. Wala pa ang kotseng ito

94. kumpara sa binili ni May.

95. Pagbati, mga manonood.

96. Noong 1998,

97. gusto ng Renault na gumawa ng malaki at mamahaling coupé,

98. iyong kagaya ng BMW 6 Series.

99. Ito ang nabuo nila...

100. Ang Avantime.

101. Halos kabuuan nito ay gawa sa plastik,

102. at mukhang dinisenyo ng bata

103. na mahilig sa mabibilis na tren,

104. at walang karaniwang mga instrumento.

105. May mga digital na bagay lang

106. na lumulutang sa gitna.

107. Tingnan n'yo kung gaano kalawak ang dashboard dito...

108. Napakalayo.

109. Kung gusto mong punasan ang salamin dahil lumalabo na,

110. 'di mo maaabot.

111. Iisipin mo tuloy na kung pagagawin ang Renault

112. ng disenyo ng bagong aso,

113. sa likod nila ilalagay ang ulo

114. at dalawa ang buntot sa harap.

115. 'Di sila gagawa ng normal na aso.

116. Kahit ang pinto ng sasakyan ay kakaiba.

117. Dahil sa, at sinigurado ko ito,

118. mas mabigat pa kay Kylie Minogue ang bawat isa.

119. Napakabigat.

120. Sila raw ang may pinakamabigat na pinto sa buong mundo.

121. 'Di dapat ipagmayabang.

122. At 'di bumubukas nang buo. Ganiyan lang ang kaya.

123. Parang awang lang.

124. Kita n'yo? May kaunting lubak lang,

125. napakahirap nang lumabas.

126. Bwisit!

127. Dati pa kilala ang Renault sa pagiging kakaiba.

128. Noong 1950s,

129. ginawa nila ito.

130. Mukhang ordinaryo, pero kung susuriin mo,

131. baligtad ang kotseng ito.

132. Pero kumpara dito,

133. simple pa 'yon,

134. ito ang Leyat Hélica.

135. Sino'ng nag-isip na 'di imaneho ang gulong,

136. - dahil ginagawa na 'yon ng lahat. - Oo.

137. "Gumamit tayo ng propeller."

138. Kung dadaan ka sa gitna ng siyudad...

139. Ano'ng mangyayari...

140. 'Pag nakabangga ka gamit ang kotse,

141. malala ang danyos.

142. Pero kung makabangga ka gamit 'yan...

143. Tanggal ang lahat

144. ng mga laman-loob,

145. - "Naku, nagsiliparan na..." - Inisip nila 'yon,

146. dahil may malaking propeller,

147. pero nilagyan nila ng mga kable

148. kaya walang makakapagpasok ng kamay o ulo diyan,

149. epektibo, 'di ba?

150. Perpekto...

151. May upuan ba sa likod?

152. Dalawang upuan lang ito, Hammond, 'di gaya ng Matra.

153. Sasakyan mo ba 'yan

154. nang wala kang kontrol sa lahat ng ito?

155. Kotse na pedal lang ang laman. 'Di 'to gaya ng eroplano

156. na may dalawang kontrol.

157. - Nakakabaliw ito... - Mauupo ka lang diyan.

158. Mahusay ito para sa akin.

159. - Oo nga... - Ganito,

160. hanga ako riyan, pero...

161. dinala ba nila 'yan sa Dragon's Den?

162. "Ito ang naisip kong paraan ng transportasyon."

163. - Teka lang... - Sa tingin mo gagana?

164. Sigurado akong oo.

165. Teka lang, mayroong...

166. 'Di ka gagamit ng susi. Kailangan mong laruin.

167. "Abante" at "Hinto." Sige.

168. Ano'ng ginagawa mo?

169. Nandito ang compression point. Handa?

170. 'Di ko alam ang mangyayari!

171. - Nakaapak ka ba sa preno? - Handa na ba ako?

172. - Oo. - Hindi gumagalaw.

173. - Hawak ko na. Sige. - Handa?

174. - 'Di umandar. - Subukan mo ulit.

175. - Handa? - Oo.

176. - Bukas na? - Oo.

177. - Paa sa preno? - Handa na.

178. Gagawin ko na ito.

179. - Ayaw umandar. - Handa ka na ba?

180. Akala ko 'yon na.

181. Nakakadismaya, ano?

182. Magandang ambulansya ito. O sasakyan ng bumbero.

183. - Kaya nga. - Oo.

184. - Handa na ang throttle? - Oo.

185. - Heto na. - Sige.

186. 'Wag kang mag-alala,

187. Paparating na si Monsieur Hélica para magligtas ng buhay.

188. "Ako nang bahala. Malaki ba ang apoy?"

189. Teka lang.

190. "Mas lumalala ba ang sakit sa dibdib mo?"

191. Sige na.

192. Matrabaho ito, ano?

193. "Teka... Pasensya na..."

194. Dalawang tao ang kailangan.

195. Magandang posisyon na 'yan.

196. Sige, heto na.

197. Ayan!

198. Imamaneho ko na!

199. - Ano? - Imamaneho ko na!

200. Ikaw? Takbo! Lumayo na kayo!

201. Noong inilabas ito, 600 tao ang bumili.

202. 600 taong may isip,

203. na kayang magsintas ng sapatos at umakyat ng hagdan ang nagsabing

204. "Oo, gusto ko niyan."

205. 'Di ko alam kung bakit 'di ito sumikat.

206. Nakakagulat na napakaingay sa loob.

207. Isang rason siguro 'yon.

208. Kaya raw nitong umandar ng 106 miles an hour.

209. Sa tingin ko, lalagpas pa roon.

210. Sige pa! Sige pa, sige pa!

211. Sa tingin ko, nababagot na ang mga tao

212. na manood ng mga aksidente, kaya lampasan na natin, dahil...

213. kahit pa noong mukhang normal ang mga kotseng French,

214. 'di mo kailangang tumingin nang maigi upang makita

215. na hindi pa rin pala.

216. Suriin natin ang isang 'to, ang Renault 4.

217. Isang simple at direktang kotse noon. Pero...

218. Ang pagitan ng dalawang gulong sa gilid na ito ay 94 pulgada,

219. samantalang ang pagitan dito sa kabila ay 92 pulgada.

220. Bakit?

221. Hindi ko alam.

222. Tapos mayroon nitong Renault 21.

223. Nakakabagot tingnan, pero hindi, dahil...

224. sa 1.7 litrong model na ito, tagilid ang makina,

225. samantalang sa 2 litrong model na ito,

226. paharap ang makina.

227. Kaya kailangan nito

228. ng mas mahabang wing at ibang bonnet at ibang subframe...

229. - Naaksidente si Hammond? - Oo.

230. Isa itong komplikado

231. at magastos na solusyon

232. sa isang pekeng problema.

233. At patuloy pa rin sila ngayon.

234. Ito ang bagong Peugeot 208.

235. At sa 'di malamang dahilan, nilagay nila ang manibela

236. sa ilalim ng dashboard,

237. kaya kailangang manipis ang binti mo

238. upang magkasya sa loob.

239. Bakit?

240. Tapos mayroon pang Citroën 2CV, na ayaw na ayaw ko.

241. Kinakatawan ng kotseng ito ang lahat ng mali sa mundo.

242. Pagiging vegan, pagbibisikleta,

243. mga liberal democrat, mga taong maingay tungkol sa opinyon nila.

244. Walang ganoon. Ang katotohanan ay pangit ito.

245. Hindi naman.

246. Isa 'yang praktikal at matinong kotse

247. na sinubok na ng panahon.

248. Nalagpasan niyan ang giyera, pinalaya ang mga mahihirap,

249. maganda 'yan. At iconic pa.

250. Napaka-French tingnan, kung mayroon kang kainan,

251. o gumagawa ka ng pelikula o litrato,

252. iisipin mo, "Paano ko mapagmumukhang French ito?"

253. Lagyan mo ng 2CV.

254. 'Di man lang nabababa ang bintana. Nakakabwisit.

255. Ganito ang bintana ng eroplano.

256. - Isa 'yang... - Ano'ng eroplano?

257. Hindi pa ako nakakakita...

258. Ganiyan ang bintana ng nasakyan ko.

259. Magandang kotse ito. Lahat ng nandito ay mapakikinabangan.

260. Ayaw ko sa salitang "mapakikinabangan."

261. - Ganoon naman talaga. - Uy.

262. - Nasaan ang Hélica? - Ebidensya na 'yon.

263. 'Wag na nating problemahin 'yon. Hindi nga.

264. 'Wag na.

265. Dahil kahit ako, aamin na mahusay ang suspension ng 2CV.

266. Sa katunayan, sinasabing

267. pwede mo 'yang ibagsak mula sa helicopter sa taas na 500 feet

268. at kakayanin ng mga spring ang lagapak niyon.

269. Talaga?

270. Alamin natin.

271. Sige, at...

272. Pakawalan na.

273. Iyon na.

274. Ang nangyari ay,

275. namali ako ng basa.

276. Ang sabi rito, "sapat ang suspension

277. "para makapagmaneho ka sa inararong bukid

278. "nang 'di nababasag ang mga itlog sa upuan."

279. Paano mo 'yon namali?

280. Sa isip ko, ang "oeuf" ay French ng "helicopter."

281. Pero...

282. Sa puntong 'yon, naisip ko na tumuloy na lang kami...

283. sa pagsusuri ng relasyon ng mga French sa kanilang mga kotse...

284. Dahil naiiba 'yon sa relasyon natin

285. sa mga kotse natin.

286. Kung ako

287. ay nasa kotse ko, titingnan ko ang espasyong 'yon at iisipin,

288. "Masyadong maliit 'yon,"

289. at hahanap ako ng ibang lugar.

290. Pero hindi 'yon ang gagawin ng mga French.

291. Walang kakaiba sa maniobrang ito sa France.

292. Ganito talaga magparada.

293. Araw-araw mo 'tong makikita

294. sa bawat kalsada ng Paris.

295. Ito mismo ang rason kung bakit

296. ang Renault 5 ang unang ginawang kotse sa buong mundo

297. na pwedeng madeporma ang mga bumper.

298. Mayroon pa. Kakabili ko lang ng panghugas na ito.

299. At kita n'yo naman, hindi ito kasya sa boot ng Peugeot.

300. Dahil British ako,

301. bibili na lang ako ng mas maliit na panghugas,

302. o hihiram ako ng mas malaking kotse,

303. o baka ipadala ko na lang.

304. Ang gagawin ng mga French,

305. "Naku po."

306. Tumigil na ba ang kotse ko?

307. Oo. Malapit ba ako sa pupuntahan ko?

308. Oo.

309. Eh 'di nakaparada na.

310. Sa katunayan, sa France, 'di gaya

311. ng ibang mga lugar, ang kotse ay hindi

312. isang simbolo ng estado sa buhay.

313. Kung bibili ka ng mamahaling kotse, ituturing iyong burgis.

314. At kung bibili ka niyon...

315. Nakakadiri.

316. At pinapatunayan ito ng mundo ng Premier League football,

317. mayroon akong litrato ni Willian, na taga-Brazil.

318. Nagmamaneho ng Bentley.

319. Tapos ito si Ibrahimović,

320. isang Swedish na mayroong Lamborghini.

321. Si Özil na German ay mayroong Porsche.

322. Si Marcus Rashford, na British, ay mayroong Range Rover.

323. Tapos mayroon akong litrato ni Kanté, isang French, na nagmamaneho

324. ng Mini...

325. Medyo sira-sira pa, dahil siguro sa pagpaparada.

326. At iniisip n'yo siguro, "Paano ang Presidente?"

327. "Malabong magmamaneho siya

328. "ng maliit na hatchback."

329. Mali! Dahil mayroon ako ritong

330. litrato ni President Mitterrand

331. sa isang Renault 5!

332. Tingnan n'yo 'yan!

333. "Wala akong drayber at ayaw ko ng malaking kotse.

334. "Burgis iyon. Nakakasuka.

335. "Paano ba sabihin,

336. "iyong suka."

337. Kaya walang kompanyang French

338. na sumubok gumawa ng malaking off-roader.

339. 'Di gaya ng mga Amerikano. At ng mga Hapon.

340. At ng mga Swede.

341. At ng mga German. At kami rin.

342. Pati ang mga Italyano.

343. Pero hindi ang mga French.

344. Ang pananaw nila

345. ay kung gusto mong akyatin ang ganiyang bundok,

346. gagamit ka lang ng normal na pampamilyang kotse.

347. May kausap akong French na babae sa opisina noong nakaraan.

348. At sinabi niyang hindi nagbenta ng kotse ang mga magulang niya.

349. Bibili ka ng Renault 5, gagamitin mo hanggang masira,

350. ikakalakal, bibili ng Renault Clio at gagamitin hanggang masira

351. at ikakalakal,

352. at patuloy lang.

353. Kung 'di ka namomroblema sa pagbenta ng kotse mo,

354. napakaluwag sa kalooban.

355. Sa France, apat na porsiyento lang ng mga tao

356. ang sariling naglilinis ng kanilang kotse.

357. Apat na porsiyento lang.

358. Sa France, 'di gumigising nang maaga ang mga tao

359. tuwing Linggo upang maglinis ng kotse

360. sa daanan dahil magagalit ang mga kapitbahay.

361. Lahat ng umaga na lumipas sa paglilinis ko ng...

362. Tutulungan ko siya.

363. Mahusay.

364. Salamat, ginoo.

365. Tinitingnan ko ang kotse ni Hammond.

366. Nayupi dahil sa tulak ni Jeremy.

367. Ang saklap niyon sa akin, dahil British ako. Pero...

368. Kung French ka, normal lang 'yon para sa iyo.

369. Papunta na tayo sa gubat.

370. Kaya ko bang daanan?

371. Nagmamaneho lang ako,

372. papunta sa destinasyon.

373. Kung dadaan ako dito gamit ang 100-libong-pound na Mercedes G-Wagon

374. mag-aalala ako na magasgasan 'yon.

375. Pero wala ako sa G-Wagon, nasa van ako.

376. Ang pintura para sa mga French

377. ay ang balot ng kotse kapag bago pa lang.

378. Noong 17 ako,

379. nagpunta ako sa France,

380. at nakitira ako sa isang French na pamilya. May kasing-edad ko.

381. At binilan nila siya ng isang bagong Fiat Panda.

382. Bagong kotse.

383. At nasa labas kami, kasama ko sila,

384. 'yong batang kapatid niya, nagbabato ng bato

385. sa Panda,

386. at nababakbak ang pintura.

387. Kung ako 'yon,

388. noong 17 ako at may bagong kotse? Binugbog ko siya

389. gamit ang una kong madampot.

390. Walang pakialam ang 17-anyos na 'yon.

391. "Naglalaro lang siya."

392. "Masaya pakinggan at natatanggal ang pintura."

393. Ano?

394. Kalaunan ay nasa gitna na kami,

395. pinakita ko ang kakayahan ng Citroën Berlingo.

396. Si John!

397. Tapos, nang nasira ko na ang handbrake,

398. dumaan kami sa isang rally track.

399. Ang napapatunayan namin dito ay ang kakayahan ng kotse na

400. makarating sa kahit saang lugar

401. ay nakabase lang sa kawalang pakialam ng nagmamaneho.

402. 'Wag kayong mabahala sa ingay.

403. Wala iyong ibig sabihin.

404. Ito ang gagawin ng tipikal na French

405. sa isang rally sa Africa

406. sakay ng Renault 4 ng mama nila.

407. 'Wag nating kalimutan

408. na mga French ang nag-imbento ng mga endurance rally.

409. Gaya ng mga karerang Paris-Peking,

410. Paris-Dakar,

411. at ang iba pang mga Trans-Africa na karera.

412. At ang pinakamahalaga,

413. ginamit nila kung ano lang ang nakaparada sa garahe.

414. Sapat na ang lubak para pagbiyakin ang Gaul.

415. Madali lang ito.

416. Ginoong May!

417. Sige na.

418. Diyos ko. Naku po.

419. Uy, ginoo.

420. Habang papalapit kami sa tuktok,

421. mas naging mahirap ang daan.

422. Problema ito.

423. Iyong salamin.

424. Dito ang daan.

425. Naku, 'yong panghugas ko.

426. Uy.

427. Kaya itong daanan ng kotse ko.

428. 'Di ko alam kung para saan pa ang G-Wagon.

429. Naku.

430. Heto na!

431. Diyos ko! Bwisit! Nakakainis!

432. Nawala ang de-kuryenteng kaliwang salamin,

433. pero ang mano-mano, nandito pa.

434. 'Di ko mabuksan ang bintana para magalaw ang salamin,

435. pero ayos lang dahil nawala na.

436. Kalaunan, sa kagandahan ng mga burol na Welsh

437. na sinisikatan ng tanghaliang liwanag,

438. natapos na ang simpleng paglalakbay namin.

439. Hammond.

440. Grabe. Tingnan mo ang tanawin. Kaka...

441. - Kakaiba ito. - Tingnan mo 'yon...

442. May maliit pang bahay

443. na para bang ginawa para sa train set.

444. - Perpekto. - Napakaganda.

445. Uy.

446. - Kumusta, ginoo? - Tingnan mo 'yan.

447. 'Di kapani-paniwala, ano?

448. At ito pa ang nakakatuwa...

449. Ang crew na may gamit ng mga four-by-four ay nakarating na.

450. - Oo. - Pero, tayo rin.

451. - Mismo. - Oo.

452. May kaunting danyos.

453. - Maliit lang naman. - 'Di naman halata.

454. Ganoon talaga.

455. Tama nga ata ang mga French.

456. Sa tingin ko rin.

457. - May naisip ako. - Ano?

458. 'Yong panghugas mo.

459. Diyos ko. Dahil nga binangga ako ni Hammond.

460. Pasensya na.

461. Nasaan ang pambukas mo ng boot?

462. - Nasa pinto ba? - Oo.

463. - Sige. - Maling disenyo iyon.

464. Kinabukasan, umalis na kami sakay ng mga kotse namin

465. patungo sa susunod na destinasyon.

466. At sa daan, naisip namin na ang kaibahan nila

467. ay nakakamangha.

468. Syempre, hindi mo kailangan ng dalawang wiper, sapat na ang isa.

469. At ilalagay na sa wiper blade mismo ang washer,

470. dahil bakit hindi?

471. Kakaiba ito. Nakakaaliw.

472. Tapos itong mga salamin ng pinto.

473. Ang astig at panghinaharap,

474. kaya ginamit ito sa Aston Martin Vantage,

475. sa Venturi Atlantique, sa Renault Sport Spider,

476. sa Lotus Esprit,

477. sa Jaguar XJ-220 at karamihan ng mga TVR.

478. Ang manibela na ito ay tipikal na French.

479. Kakaiba. Isa lang ang spoke

480. at nakapailalim, at patag ang ilalim.

481. Pero,

482. ang husay. Perpekto ang sukat, ang kapal, ang hugis,

483. at kita ko ang mga dial dahil walang spoke na nakaharang.

484. Mas nakakahumaling ito dahil sa mga kaibahang taglay.

485. Ang nakikita natin bilang kabaliwan ay inobasyon talaga,

486. dahil malikhain ang mga French sa mga sasakyan.

487. Hindi gaya namin.

488. Ginawa namin ang Morris Marina.

489. At hindi lang ang mga kotse ang kakaiba.

490. Ganoon din ang ilang mga batas trapiko nila.

491. Halimbawa, naniniwala ang mga French, 'di gaya ng iba,

492. na mali ang mga puting ilaw

493. at dapat gawin iyong dilaw.

494. At kung mahilig kang makinig sa musika sa byahe,

495. may batas na nagsasabing 35 porsiyento ng mga kantang pop

496. na pinapatugtog sa radyong French

497. ay dapat French.

498. Ganoon ba talaga dapat

499. o may nalaglag na naman bang tsokolate

500. sa radyo ko?

501. Galing 'yan sa bansang nagbigay kina Debussy at Messiaen.

502. Isa rin sa mga gusto ko sa mga French ay ang paggawa nila

503. ng mga karatula. Tingnan n'yo ito.

504. Madalas n'yo itong makikita.

505. Sinasabi nitong dito ang daan patungo sa munisipyo

506. at lahat na, "Lahat ng Direksyon,"

507. salungat niyon ang lahat. Ang India, ang Paris,

508. ang Kamchatka Peninsula, lahat ng pupuntahan n'yo, nandoon, umalis na kayo.

509. Tapos may isyu pa ng paggamit ng roundabout.

510. Sa ibang parte ng mundo,

511. nagpaparaya ang mga kotse sa mga nasa daan na.

512. 'Di gaya ng mga French.

513. Kabaligtaran ang ginawa nila.

514. Hihinto ang mga kotse para paraanin ang mga gustong pumasok.

515. Ganito.

516. Sige na.

517. Sige na.

518. Paano nila naisip na tama iyon?

519. Ang punto nga ng roundabout ay mapigilan ito.

520. Alam n'yo ba na kalahati ng lahat ng roundabout sa mundo ay nasa France?

521. Totoo ba talaga 'yon?

522. Kalahati ng lahat ng roundabout sa mundo

523. ay nasa isang bansang 'di marunong gumamit niyon?

524. Oo. Totoo 'yon.

525. Hindi 'to epektibo.

526. Gusto ko nang makaalis dito.

527. Ganito ang nangyayari.

528. Sinusubukan ko lang gayahin ang mga French...

529. Wala akong pakialam. Ang dami na namin doon.

530. Ito ang mangyayari.

531. Paandarin mo na 'yan.

532. Ganiyan mismo ang mangyayari...

533. Binubugbog si Hammond ng mga lokal. 'Di ko siya masisisi.

534. Umandar ka na.

535. Kalaunan, umandar na kami,

536. dahil oras na para gawin ang pinaka-French na gawain...

537. Magtanghalian.

538. Kung saan tinalakay namin ang isa pang aspeto ng French.

539. May ipapakita ako sa 'yo, Hammond.

540. Makikita mo rito, ito ang

541. listahan ng mga pilosopong French sa Wikipedia.

542. Diyos ko!

543. - Hindi natatapos... - Nasa "G" pa lang ako.

544. Parang lahat ng tao na 'yan sa France.

545. - Nakakabilib. - Patuloy lang.

546. Mas maikli siguro ang listahan ng mga Australian.

547. Nagulat ako.

548. Dahil sa mga paaralan sa French, sapilitang tinuturo

549. ang pilosopiya.

550. - Para sa lahat? - Oo.

551. Nabanggit ko ito dahil may binabasa akong libro

552. ni Roland... "Barth" ba ito o "Barthes"?

553. Alin ba ang tama, henyo?

554. Iyon.

555. At sabi niya,

556. "Katumbas ng mga kotse ngayon ang magiting na mga Gothic cathedral.

557. "Ang supremong panahon

558. "na binuo ng kahusayan ng mga artist

559. "at kinokonsumo ang imahe, kung 'di ang kagamitan

560. "ng populasyon na ang tingin sa kanila

561. "ay mahiwagang kagamitan."

562. Iba ang pagtalakay nila sa mga kotse.

563. Oo. Ang binabanggit lang natin ay ang top speed nila.

564. - Ang naught to sixty, ang presyo. - Ganoon lang.

565. Ihahambing natin sa kung ano man.

566. - Babalik sa estudyo. - Tapos.

567. Hindi. Babasahin ko pa ito.

568. "Ang Citroën ang simula ng bagong karanasan

569. "sa pagbuo, na para bang galing 'yon sa isang mundo na progresibo

570. mula sa nakaraan."

571. Ano ang naught to sixty?

572. 'Di niya nabanggit.

573. Paano kaya ipepresenta ang Mégane na 'yon sa telebisyon ng French?

574. 'Di 'yon maiintindihan.

575. Ito ang katotohanan

576. Ang mapupulot natin mula sa presentasyon ng French

577. ay ang kaalamang ang Mégane

578. ay malungkutin at siniko,

579. pero may kaunting kagaanan,

580. ayon doon sa lobo.

581. Ngayon naman, susuriin natin ang mas simpleng aspeto ng mga kotseng French,

582. ang kanilang pagiging kumportable.

583. Ang katangian ng hangin at ng tubig

584. ay pinagsama para maging kumportable ka sa Citroën hydro-pneumatic suspension.

585. Dahil pangit ang mga kalsada

586. matapos ang giyera sa France,

587. ang mga gumagawa ng kotse

588. ay napilitang bumuo ng mga sistema ng suspension na kaya 'yong tapatan.

589. Gaya ng sinabi ko kanina,

590. kaya ng Citroën 2CV na magdala

591. ng mga itlog patawid ng lubak na daan

592. nang 'di 'yon nababasag.

593. At para sa CX ko naman,

594. ito ang pinakamasarap sakyang kotse

595. sa buong mundo.

596. Isipin mo ito,

597. nakahiga ka sa tabing-dagat.

598. Mainit, at ang naririnig mo lang ay ang paghampas ng tubig sa buhangin...

599. Dagdagan mo ng bote ng alak

600. sa tanghalian at wala kang dapat gawin

601. kundi magpahinga.

602. Ganoon ang pakiramdam

603. ng pagmamaneho ng Citroën CX.

604. Napakakumportable.

605. Sa katunayan, sinasabi na

606. sa sobrang ganda ng hydro-pneumatic system ng aking Citroën,

607. kayang magdisarma ng bomba ng dalawang tao sa boot

608. habang humaharurot ang kotse sa isang malubak na kalsada.

609. Sigurado ka ba na 'yon ang sabi?

610. Oo, sigurado ako.

611. Sa sobrang ganda ng suspension system nito,

612. Binenta iyon ng Citroën sa Rolls-Royce, at patago nila 'yong ginamit.

613. Handa na ba kayo?

614. Dahil paparating na tayo sa lubak.

615. Kailangan nating maging maingat at eksakto.

616. Oo.

617. Para 'tong pag-oopera sa mata.

618. Isang maling galaw...

619. Dahan-dahan.

620. Mag-ingat ka,

621. kung mapaghihiwalay ko ang mga kable,

622. nang marahan.

623. Kailangan natin 'tong maitama... Mabuti na lang, peke ang isa.

624. Dahan-dahan.

625. Walong segundo na lang. Kailangan ko nang magdesisyon.

626. Ako ang nanginginig, hindi ang kotse.

627. Gagawin ko na 'to.

628. Gagawin ko na.

629. - Nagawa mo na ba? - Mahusay. Oo.

630. - Mahusay. Tapos na. - Gumagalaw ba tayo?

631. Mismo.

632. 'Yon mismo ang punto ko.

633. At upang idiin pa ang punto ko,

634. nilagay namin ang parehong bomba

635. sa likod ng isang BMW

636. at pinadisarma 'yon sa dalawang trabahador sa opisina.

637. - Gupitin mo na! - Hindi ko kaya!

638. 'Di ko... matamaan ang kable!

639. Bwisit!

640. 'Yon na nga.

641. Kung gusto mong magtrabaho sa The Grand Tour,

642. kailangang handa kang mamatay.

643. Nakakalungkot dahil mabuti sila.

644. Akala ko malayo ang mararating nila.

645. - 'Di ko inasahang masisinghot ko sila. - Mayroon silang...

646. Matapos magpaliwanag

647. sa magulang ng mga lalaki,

648. tumungo kami sa Kent para sa susunod naming eksperimento.

649. At habang nasa daan, sinuri namin ang isang katangian ng French

650. na gusto naming lahat,

651. ang pagtanggi nilang makontrol.

652. Tinanong ni De Gaulle,

653. "Paano mo makokontrol ang isang bansa na may 246 uri ng keso?"

654. Sa totoo lang...

655. 'di posible 'yon.

656. Nang inilabas ang sistema ng puntos sa mga lisensya ng pagmamaneho

657. sa Britain noong 1988,

658. pumayag ang lahat.

659. Pero noong inilabas nila ang sistemang 'yon sa France

660. noong 1990s,

661. hinarang ng mga tao ang kanilang mga kotse sa kalsada.

662. Hindi iyon inorganisa sa social media

663. dahil wala pa niyon noon. Sariling mga desisyon nila 'yon.

664. Noong nagsisante ng 21,000 empleyado

665. ang may-ari ng Renault na si Georges Besse noong 1986,

666. 'di sila nagprotesta sa labas ng kompanya,

667. binaril nila siya.

668. Noong 2019,

669. Binawasan ng gobyerno ng France ang speed limit

670. sa lahat ng malalaking A road. 50 milya kada oras na lang.

671. Tumugon ang mga French sa pamamagitan ng pagsuot ng dilaw na damit...

672. At paglabas upang sirain

673. ang 60 porsiyento ng mga speed camera sa buong bansa.

674. 60 porsiyento!

675. At noong naglagay ng mga camera sa taas ng autoroute

676. upang huliin ang mga trak na lumalabag sa isang bagong batas,

677. 'di lang 60 porsiyento ang sinira nila,

678. kung hindi ang lahat.

679. Naisip ko lang, hanga ako sa pag-iisip ng mga French.

680. Gustong gusto ko 'yon.

681. Totoo ba na noong inilabas ang pang-ipit sa gulong,

682. nilagyan ng mga tao ng pandikit 'yon

683. para kinailangang putulin at 'di na magamit ulit?

684. Kung French ako, magmamaneho ako sa bilis na 120 milya kada oras.

685. 'Di 'yon kaya ng kotse ko.

686. Kalaunan, nakarating na kami sa rally cross circuit

687. na kilala bilang Lydden Hill...

688. Ang paggaganapan ng susunod na eksperimento.

689. Alam natin na pagdating sa mga hot hatchback,

690. ang French ang naghahari.

691. Pero alin ang pinakamaganda?

692. Iyon ang aalamin namin ngayon, gamit ang pagkakarera.

693. Sakto dahil halos ang mga French ang nag-imbento ng pagkakarera.

694. Dito ginanap ang unang karera.

695. French ang mga salitang Grand Prix. Sa France ginaganap ang Le Mans.

696. Ang kumakatawan sa buong pagkakarera ay nakabase sa Paris.

697. At ngayon, susundin natin ang panuntunan ng mga French.

698. Simple lang ang plano, isang 20-lap na karera.

699. Magmamaneho ako ng Peugeot 205 GTi 1.6.

700. Si Jeremy, isang Peugeot 306, GTi 6.

701. At si James ay magmamaneho ng isang Renault Sport Clio 172 Cup.

702. Tatapatan namin ang Saxo VTS,

703. isang 206 GTi...

704. At isang Renault Sport Mégane...

705. na imamaneho ng tatlong tao mula sa aming opisina.

706. Ang tagasubaybay ng iskrip, dahil siya ang nagsulat ng parteng ito,

707. ang miyembro ng aming produksyon, dahil siya ay French,

708. at si Abbie, ang aming drayber.

709. Nang makasakay na kami...

710. makapagsisimula na ang mahalagang eksperimento.

711. Umandar na kami.

712. Tanghalian na.

713. May mga simpleng pagkain kami sa gilid ng track.

714. James, gusto mo ng French red wine o ng isa sa pinakamahal ng French wine?

715. Sa gitna ng karera?

716. Sinasabi mo 'yan, pero...

717. sa France, bawal ang alak sa lugar ng trabaho, tama ka,

718. pero pwede kang uminom ng alak, beer o brandy.

719. Ang sabi nila, "Hindi ka pwedeng uminom ng mga alak bukod sa beer,

720. - "wine at brandy." - "Mga alak na ginagawa natin."

721. - 'Di pwede ang gin o vodka. - Oo. Dahil galing ibang bansa.

722. Oo.

723. Ang paborito kong batas sa France ay 'yong nagbabawal

724. na magpadala ng email na tungkol sa trabaho 'pag walang pasok.

725. - 'Di pwede 'yon? - Ayon sa batas.

726. Eh 'di walang sagabal sa pahinga?

727. Oo. Mismo.

728. Sasabihin ko lang, nasa pangalawang pwesto ako sa karerang ito.

729. Nasa dulo ako. Nagkamali ako sa simula...

730. Sinabi ko sa 'yo, magandang kotse ang 205 GTi

731. pero mas maganda ang 306 GTi.

732. Oo, dahil sang-ayon doon ang mundo.

733. Ay, teka, sang-ayon ang lahat na 205 ang pinakamagandang hot hatchback.

734. - Sang-ayon ako na isa 'yon. - 'Di pwedeng higit sa isa.

735. - Iyon ang pinaka... - Pero ilan lang ang

736. nakakaintindi na ang 306 GTi

737. ang pinakamagandang French na hot hatchback.

738. Wala lang talagang nakaalam niyon?

739. - Walang nakakaintindi. - Kaya...

740. Para 'yong Sex Pistols at New York Dolls.

741. Matapos mananghalian at mamahinga...

742. nagtuloy na ang karera.

743. Heto na.

744. Ang sikip nito.

745. Pinapakain ako ng French na alikabok.

746. Naku po.

747. Si Marguerite, ang French na empleyado, nasa 206 GTi.

748. Pero nang nag-iinit na ang laban,

749. nagkaroon ng problema.

750. Teka lang. Ano'ng nangyari dito?

751. Ano'ng mayroon?

752. Nasa daan ang mga nagbabantay.

753. Habang nangyayari ito, pasimple nang nanguna si James.

754. Ang dami nila, tingnan n'yo.

755. Ano'ng pinagpoprotesta nila?

756. Mahirap matiyak sa mga French.

757. Sa pangingisda man, sa lupa,

758. sa mga speed camera.

759. Nakakamiss ito.

760. Pero matapos mapaslang ng direktor ng karera,

761. bumalik na sila sa kanilang poste at maitutuloy na ulit ang karera.

762. Lilinawin ko lang, maganda ang lahat ng mga kotse dito

763. dahil lahat ay mga French hot hatchback.

764. Pero akin ang pinakaangat.

765. Wala itong ABS, walang traction control, at umikot na ako!

766. 7,000 RPM.

767. Ilabas ang 167 horsepower.

768. Magrereklamo na ngayon si Hammond tungkol sa kakulangan niya sa horsepower.

769. Lugi ako sa lakas. Mayroon lang akong 104 brake horsepower.

770. Pinatay na ako ni Porter.

771. Galawang French 'yon mula sa manunulat namin.

772. Tumabi kayo! Tumabi kayo!

773. Ito 'yong babaeng French.

774. Kailangan kong sabihing unang beses ito ni Marguerite,

775. isa siyang natural na French.

776. Pero nagkamali siya roon at malalampasan ko na siya.

777. Paalam, binibini.

778. Habang nakikipaglaban sila sa mga empleyado,

779. nag-uunahan kami ni Abbie sa harap.

780. Determinado ako.

781. Bilis.

782. Isa kang propesyunal na drayber, pero lamang ako ng 40 horsepower.

783. Naku. Teka.

784. Mukhang natanggal ang dash ko, pero 'di naman 'yan mahalaga.

785. Tinatanggal talaga ng ganito ang mga bagay na 'di mahalaga.

786. Mga bumper, mga bintana, at iba pa.

787. Ang matitira sa 'yo ay ang napakatibay na makina.

788. Ito na ang pagkakataon ko.

789. Hindi pa pala.

790. Minura niya ako. Isa nga siyang French na babae.

791. Doon mo malalaman 'yon.

792. Ang galing ng kotseng ito.

793. Nagkamali siya!

794. Bwisit kang hayop ka! Umalis ka na at magpakarami.

795. Habang papalapit kami sa katapusan,

796. nalampasan ko na ang mas mabilis na Renault ni James.

797. Nanakawin ko ang sinasabi niy James. "Ano na, bata?"

798. Pero...

799. Namatayan ako.

800. Ano'ng nangyayari?

801. Naku po.

802. Nagpoprotesta rin.

803. Nang nasa huling dalawang lap na ang karera,

804. napapahiya pa rin si James

805. ng nakakaaliw na French na baguhan.

806. At nilalabanan ko pa rin si Abbie para manalo.

807. AT BAGO KAYO MAG-INGAY SA TWITTER,

808. OO, ALAM NAMING BELGIAN SIYA.

809. Bwisit!

810. Kainis!

811. Ayos. Nangunguna na ang magiting na Peugeot!

812. Bilis!

813. Hindi!

814. Nanalo ang Saxo.

815. Pero ayos lang

816. dahil nagkasiyahan kaming lahat.

817. At...

818. napakita namin ang mahalagang punto.

819. Kaya ng mga French na gumawa ng magagandang kotse 'pag hindi sila

820. nagiging baliw. Pero ito pa,

821. minsan, kaya nilang gumawa ng magagandang kotse, kahit baliw sila.

822. Ito ang pinakanakabibighaning kotse ng mga French...

823. ang SM.

824. Isang Citroën coupé na may 2.7 litrong

825. Maserati V-6 sa ilalim ng bonnet.

826. Ito ay pinaghalong French at Italian.

827. At maganda 'yon.

828. Si Jean Alesi ay Franco-Italian din,

829. pati sina Olivier Giroud, Eric Cantona, at David Ginola.

830. Gumana 'yon.

831. Oo. At nilalaman nito ang

832. kaibahan ng French at ang kakayahan ng Italian.

833. Oo.

834. Halimbawa ng kaibahan, wala itong throttle linkage.

835. Mayroon naman,

836. pero mayroong rod, at kaunting kable,

837. tapos isa pang rod, tapos lulusot sa exhaust...

838. Oo nga.

839. - Baligtad na makina. - Tapos lalabas ulit.

840. At ito pa, lahat ng kable sa ilalim ng bonnet ay itim,

841. kaya 'di mo alam kung saan sila konektado.

842. Itim lang ang lahat. 'Di ko alam.

843. Sila din 'di alam. Basta!

844. Gusto ko 'yong "hinto" na ilaw.

845. Ang laki ng senyales.

846. - Hindi man lang... - "Huminto ka na!"

847. "Marami nang nagkaaberya."

848. 'Yon ang pahiwatig niyan.

849. "May malaking ilaw na pinapatigil ka lagi."

850. "Ano'ng inasahan mo?

851. "Alam mo na dapat ang pinasok mo.

852. "At dapat kang tumigil o mamamatay ka."

853. Pero... pansinin din natin ang itsura.

854. Isa ito sa mga pinakamagandang disenyo ng kotse.

855. Sa ilang anggulo, medyo hindi kaaya-aya ang itsura,

856. pero, nasabi na natin ito, ang totoong ganda ay hindi lang gaya

857. - ng mga nasa Internet na peke... - Hindi.

858. at perpekto ang itsura. May tamang anggulo ito.

859. Nakakatuwa ito.

860. Ang gusto ko rito ay ang listahan ng mga taong may SM.

861. - Maganda ba? - Iba-iba.

862. Nandito sina Graham Greene, Brezhnev,

863. Haile Selassie,

864. Lee Majors, Ang Six Million Dollar Man, John Barry,

865. 'yong nagsulat ng mga Bond.

866. Anim ang ganito ni Idi Amin.

867. Pitong mga SM.

868. Nagbabakasakali siyang may mapaganang isa.

869. Pero nakakaaliw ito para sa akin.

870. Si Bill Wyman mula sa The Stones,

871. si Adam Clayton mula sa U2

872. at si Guy Berryman ng Coldplay.

873. Lahat sila ay mga bassist at lahat ay may SM.

874. Dahil 'yon walang pumapansin sa mga bassist.

875. Lagi silang nakatayo lang sa likod.

876. "Tama na ang tingin n'yo sa kumakanta.

877. - "Mayroon akong SM." - "Pansinin n'yo ako!"

878. Oo!

879. - Gusto ko ang kotseng ito. - Gusto ko rin.

880. Nararamdaman ko ang pagnanasa ng isang lalaki na nanggagaling dito.

881. At sa tingin ko, meron ka dapat niyon para matingnan ko.

882. Ang espesyal nito.

883. At gusto kong maging tao na

884. sana,

885. - bumibyahe sakay nito. - 'Di mo kaya 'yon.

886. - Hindi. - Pero aasa ka.

887. Makikita ka ng mga tao

888. at iisipin nila na isa kang positibong tanga.

889. - Oo. - Ganoon naman talaga.

890. Nagsimula tayo sa pagtatanong

891. ng "Anong problema ng mga French?"

892. At ang sagot ay,

893. wala naman masyado.

894. Gusto natin ang pagkain nila, ang alak, ang pagkabaliw,

895. at ang totoo pala,

896. gusto ko rin natin ang mga kotse nila.

897. Pero ayaw naming isipin n'yo na gusto namin lahat.

898. Dahil mali 'yon.

899. Ito ang Citroën Pluriel, na kinamumuhian namin,

900. medyo dahil ang pangit nito, pero...

901. dahil talaga sa nakakatawang bubong nito.

902. Iisipin n'yo siguro na matalino ang pagtiklop ng bubong

903. gaya lang ng normal na convertible.

904. Pero hindi.

905. Nandito 'yon.

906. Kailangang tanggalin nang buo.

907. 'Pag naisipan mong tanggalin ang bubong

908. tapos biglang umulan, ano'ng gagawin mo?

909. Paano kung umalis ka nang iniisip,

910. "Maaraw ngayon, tatanggalin ko ang bubong,"

911. saan mo 'to ilalagay? Kalokohan ito ng mga French.

912. Kailangan natin 'yang ibalik sa France

913. at sabihing sa kanila na lang.

914. Buti nabanggit mo dahil ang France ay

915. 25 milya lang ang layo. Kita mo na mula rito.

916. - Malapit lang, ano? - Oo.

917. Kung mayroon lang sana tayong makina na makakapagbato nang malayo.

918. Teka!

919. Oo nga!

920. Sa higit sa 60 feet na taas at 32 toneladang bigat,

921. ang aming higanteng tirador ay sakto para sa trabaho.

922. Pero, mahirap ang paghanda niyon,

923. kaya gagamit kami ng makinarya.

924. Oo.

925. Gusto ko ng mga crane.

926. Nasaan si James?

927. Teka lang.

928. Sa bilis na higit pa sa kahit anong bilis niya sa buong palabas,

929. hinanda na ni James ang pagkabit ng tirador

930. sa crane ni Hammond.

931. Salamat.

932. - May suot siyang aparato? - Oo naman. Mataas siya.

933. - Nakasabit na ba? - Handa na ba?

934. Oo.

935. Matapos 'yon, kinailangan namin ng praktikal

936. na eksplanasyon ng mekanismo ng aming makina.

937. Ganito ito gumagana.

938. Iaangat ito ni Hammond, tapos ito...

939. 12-toneladang bigat

940. ay pupunta...

941. O dito ba?

942. Hindi, dito.

943. Ang kamay ay bababa,

944. tapos ikakabit natin ang kable sa dulo niyon...

945. patungo sa kotse?

946. Nang malinaw na 'yon,

947. kumuha siya ng Pluriel.

948. Ano'ng ginagawa mo?

949. - Doon dapat sa kabila. - Baligtad ka, Jeremy!

950. - Ano? - Maling pwesto 'yan.

951. Doon dapat sa kabila.

952. Hindi. Dito banda ang France.

953. Hihila 'yan pailalim tapos babaligtad.

954. - Sa gilid. - Tapos dito...

955. - Ganoon. - 'Di ba dito magsisimula?

956. Hindi. Doon sa kabila.

957. Hindi!

958. Mahusay.

959. Hindi. Hindi pa.

960. Ang galing.

961. - Wala ba siyang ganito sa bahay? - Oo.

962. Mas mabuti.

963. - Pagkatapos ng operasyon... - Ano?

964. Pinagkabit ang dalawang ugat

965. tapos tinahi nila, 'di ganito ang itsura.

966. - Ano? - 'Di 'yan eksakto,

967. hindi ba?

968. Oo nga.

969. Pinupulot ko na!

970. - Tigil. - Tigil.

971. Komplikado ito!

972. Tigil.

973. Tunay tayong mga lalaki.

974. Oo nga!

975. Nang mabuhat na

976. ang mabigat na parte at naikabit na ang kotse

977. sa isang mahalagang bagay,

978. handa na kami para sa pagbato.

979. Ang kotse, paghila ko nito, iikot, tapos

980. - pupunta sa France? - Oo.

981. - Mismo. - At kung gagana,

982. ito ang pinakamabilis na Pluriel.

983. Higit pa sa iba.

984. Handa na ba tayo?

985. Hilain mo na.

986. Heto na.

987. - Nangyayari 'yan. - Sige pa.

988. Lalaki ka.

989. Heto na ulit.

990. - Sige lang... - Parang goma ito.

991. - Maling tali ito. - Magbibilang ako

992. hanggang tatlo tapos...

993. Handa? Isa, dalawa, tatlo.

994. Iyon na!

995. Ayos!

996. Nakita ko na. Iyon na.

997. Teka.

998. Nasaan na? Nakikita n'yo ba?

999. Nandoon!

1000. Naku.

1001. Sa masalimuot na kabiguang 'yon...

1002. Para kay Louis.

1003. - Sino si Louis? - Siya.

1004. Para kay Louis, pagtatapos na.

1005. Salamat sa panonood.

1006. Magkikita ulit tayo. Ingat kayo.

1007. - Pero 'di sa France, ano? - Hindi muna.

1008. Ang pagsasalin ng subtitle ay ginawa ni: EMN

1009. Mapanlikhang Superbisor: Maribeth Pierce